Wat als… we onze eigen batterij vaker opladen?

Noortje: “Zonder oordeel kijken, dan pas kun je mensen echt helpen gezonder te leven.”

Noortje (51) uit Scheemda werkt sinds drie jaar als leefstijl- en vitaliteitscoach bij Prenger Hoekman Fysiotherapie. Daarvoor werkte ze in de kinderopvang als locatiemanager.
 “Gezondheid en welzijn hebben me altijd al beziggehouden,” vertelt ze. “Het idee dat je zelf invloed hebt op hoe je je voelt, vind ik ontzettend krachtig.” Daarom besloot ze zich om te scholen en zich te specialiseren in het begeleiden van mensen naar een gezonde leefstijl en vitaliteit. In haar huidige baan begeleidt ze vooral mensen met obesitas.

Voor Noortje is haar werk meer dan een baan, het is een missie. “Mensen die beter in hun vel zitten, gaan minder naar de huisarts. Dat vergroot hun levensgeluk en verlaagt de druk op de zorg. Ik wil laten zien dat verandering mogelijk is, als je begint bij bewustwording en kleine stappen. Zonder oordeel, mét vertrouwen, kijkend naar de oorzaak van je probleem en dat oplossen, dan komen we een heel eind.”

Van symptoombestrijding naar oorzaak
Noortje ziet dagelijks de gevolgen van een ongezonde leefstijl. “Mensen slikken medicijnen tegen hoge bloeddruk, hoog cholesterol of diabetes. Dat is symptoombestrijding. Een pilletje geven is vaak makkelijker dan de oorzaak aanpakken, maar zo loopt de zorg vast.”

Ze werkt onder andere met de Gecombineerde Leefstijlinterventie (GLI), dat twee jaar lang wordt vergoed voor mensen met een BMI boven de 30. “Daarin ondersteunen we gedragsverandering.” Want als je gedrag niet verandert, blijf je afhankelijk van pillen. Als je mensen helpt naar een gezondere leefstijl, dalen de zorgkosten én voelen mensen zich beter. Dat is gezien de druk op de zorg hard nodig. Want als we niets doen, loopt de zorg vast.”

Zonder oordeel
Ze vindt het belangrijk om mensen zonder oordeel te benaderen. “Er bestaat vaak het idee dat iemand met overgewicht gewoon niet genoeg wilskracht heeft. Maar dat is te simpel. Er zijn zoveel factoren – stress, zelfbeeld, opvoeding, omgeving. Als je zonder oordeel luistert en meedenkt, voelen mensen zich gezien. Dat is de basis voor verandering.”

Gezondheid is maatwerk
Volgens Noortje bestaat er geen standaardmethode die voor iedereen werkt. “Ik zie het als een kast met honderd lades. We gaan samen kijken welke lades voor jou open kunnen. Wat voor de één werkt, hoeft voor de ander niet te werken. En ja, soms mislukt het. Maar dan zeg ik: niet erg, volgende week proberen we het opnieuw. Niet te streng zijn voor jezelf.”

Geen quick fix
“Er bestaat geen snelle oplossing. Het gaat altijd om de combinatie van leefstijl, voeding, beweging, slaap, stress en mindset. Voor iedereen werkt iets anders – je moet op zoek naar wat bij jou past. En als het een week niet lukt, wees dan niet te streng. Wees lief naar jezelf.”

Minder prikkels, meer herstel
Stress en constante prikkels houden ons lichaam in de ‘aan-stand’. “Je telefoon, Netflix, het nieuws – het verstoort je rust en je vetverbranding komt stil te liggen. Vanuit de oertijd betekende stress: er is geen eten, dus gaat je lichaam vet opslaan. Nu is er eten genoeg, maar door stress blijft je lichaam in die opslagstand. Minder prikkels betekent meer herstel. Dat geldt voor iedereen, ook voor mensen met hartkwalen of een te hoog cholesterol.”

Kinderen nu al voorlichten
Noortje vindt het belangrijk om ook bij kinderen te beginnen met voorlichting en bewustwording. “Als je als kind te zwaar bent, neem je dat vaak je hele leven mee. Laten we kinderen nu al leren hoe ze gezond blijven. Dan geef je ze een enorme voorsprong.”

Gezondheid in het onderwijs
Ook scholen hebben hierin een rol. “Eigenlijk zou je op de basisschool al moeten leren: hoe zorg ik goed voor mezelf?” Niet alleen over bewegen en voeding, maar ook over slaap, gamen en omgaan met stress. In Groningen zie je initiatieven zoals de ‘verrijkte schooldag’ waar sport en leefstijl binnen het onderwijs een plek krijgen. “Dat is precies de kant die we op moeten.”

Eerst de basis op orde
Voordat iemand kan werken aan afvallen of fitter worden, moet de basis goed zijn. Noortje geeft een paar eenvoudige stappen die weinig tot niets kosten:

• Minder prikkels: Zorg dat je lichaam echt tot rust kan komen. Zet bijvoorbeeld je schermen en podcasts uit tijdens een wandeling, zodat je hoofd tot rust komt.
• Dankbaarheid trainen: Schrijf drie keer per dag iets op waar je blij mee bent, al is het maar klein, bijvoorbeeld een glimlach van iemand, een mooie vlinder of in alle rust een lekker kopje thee of koffie drinken.
• Meer water drinken: Anderhalve tot twee liter per dag, maar begin met een halve liter per dag als je nu nooit water drinkt.
• Haalbare doelen: Begin klein, bijvoorbeeld met een ommetje.
• Lief zijn voor jezelf: Lukt iets niet, dan is morgen weer een nieuwe dag.
• Beter slapen: Zet schermen op tijd uit en vermijd cafeïne laat op de dag.
• 80/20-regel: Tachtig procent gezond eten, twintig procent mag minder gezond.

“Pas als de basis op orde is, kun je verder bouwen aan meer bewegen, afvallen of minder stress, dus werk eerst aan deze punten om je eigen gedrag echt blijvend te veranderen.”